Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ονομάζονται οι ασθένειες που μεταδίδονται κυρίως με την ερωτική επαφή δύο ατόμων (κολπική, πρωκτική ή στοματική). Αφορούν τις γυναίκες όλων των ηλικιών αλλά ιδιαίτερα τις γυναίκες που κάνουν συχνή αλλαγή ερωτικών συντρόφων. Αυτές οι γυναίκες πρέπει να επισκέπτονται το γυναικολόγο τους ανά τακτά διαστήματα και να προβαίνουν και στις απαραίτητες εξετάσεις.
Γύρω από το θέμα υπάρχει αρκετή παραπληροφόρηση, την οποία θα προσπαθήσουμε να διορθώσουμε σε αυτό το άρθρο, δίνοντας απαντήσεις σε κάποιες συχνές ερωτήσεις γυναικών που γίνονται στα ιατρεία των γυναικολόγων.
1. Ποια Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα θα πρέπει να προσέχω?
Το πιο συχνό νόσημα στο οποίο θα πρέπει να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή είναι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων ή αλλιώς HPV. Τα τελευταία χρόνια ο HPV εμφανίζει πολύ μεγάλη αύξηση. Η πιο συνηθισμένη ηλικία εμφάνισης κονδυλωμάτων είναι μεταξύ 16 και 24 ετών. Επιβαρυντικοί παράγοντες για την εμφάνιση των κονδυλωμάτων είναι η μη χρήση προφυλακτικού, συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφων και η έναρξη των ερωτικών επαφών από νεαρή ηλικία.
2. Το προφυλακτικό με προστατεύει επαρκώς από τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα?
Το προφυλακτικό αποτελεί την ασφαλέστερη μέθοδο προστασίας για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, παρότι δεν προσφέρει 100% προστασία. Πρέπει να χρησιμοποιείται τόσο κατά την κολπική όσο και την στοματική και πρωκτική επαφή καθώς προστατεύει από HIV, χλαμύδια, γονόρροια, σύφιλη κτλ.
3. Υπάρχουν συμπτώματα στα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα που δεν είναι εμφανή?
Γενικότερα χρειάζεται προσοχή από την γυναίκα, καθώς πολλά νοσήματα δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελούν τα χλαμύδια όπου περίπου 7 στις 10 γυναίκες δεν θα έχουν συμπτώματα. Αν δεν γίνουν εξετάσεις για να διαπιστωθεί το πρόβλημα και να υπάρξει αντιμετώπισή του ενδέχεται ο ένας σύντροφος να το μεταδώσει στον άλλον.
4. Αν μολυνθώ μία φορά μετά θα έχω ανοσία σε αυτό το Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενο Νόσημα?
Όχι, μπορεί μια γυναίκα να ασθενήσει από σύφιλη, χλαμύδια κτλ περισσότερες από μια φορές. Η ιατρική αντιμετώπιση δεν σημαίνει ότι η γυναίκα αποκτά ανοσία στην νόσο αυτή. Αντιθέτως, και με μια μόνο μόλυνση η γυναίκα μπορεί να εμφανίζει κατά καιρούς επαναλαμβανόμενα συμπτώματα, με εξάρσεις και υφέσεις.
5. Μπορεί να κολλήσω κάποια Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα με τον στοματικό έρωτα?
Τα Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα μπορεί να μεταδοθούν με οποιαδήποτε επαφή είτε είναι κολπική είτε στοματική είτε πρωκτική.
6. Τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα προσβάλουν και άλλα σημεία εκτός από τα γεννητικά όργανα?
Τα περισσότερα ΣΜΝ εμφανίζουν συμπτώματα και εκτός της περιοχής των γεννητικών οργάνων. Επειδή η γυναίκα δεν αντιλαμβάνεται εύκολα το αίτιο, καθυστερεί στη διάγνωση και τη θεραπεία της νόσου. Συμπτώματα μπορούν να παρουσιαστούν στη στοματική κοιλότητα, το νευρικό και καρδιακό σύστημα, τα μάτια, τις αρθρώσεις κα.
7. Μπορούν τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα να θεραπευτούν με τη χρήση αντιβιοτικών?
Η χρήση αντιβιοτικών συνίσταται μόνο σε κάποια ΣΜΝ όπως στις κολπίτιδες, την σύφιλη και την γονόρροια. Σε περίπτωση υποψίας νοσήματος είναι απαραίτητος ο εργαστηριακός έλεγχος για να ξέρουμε ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα και ποια είναι η καταλληλότερη στοχευμένη θεραπεία. Στις ιογενείς λοιμώξεις, τα αντιβιοτικά δεν βοηθούν.
8. Σε ποια ηλικία πρέπει να ξεκινήσω τα Τεστ Παπανικολάου?
Η γυναίκα που θα αρχίσει την ερωτική της ζωή θα πρέπει σύντομα να ξεκινήσει να υποβάλλεται σε ετήσια βάση σε Τεστ Παπανικολάου, για να ανιχνεύσει πιθανές βλάβες από τον HPV. Κατάλληλες για να δείξουν τα υπόλοιπα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα είναι άλλες εξετάσεις, κυρίως αίματος.
9. Πρέπει να κάνει εξετάσεις και ο σύντροφός μου για ΣΜΝ?
Η γυναίκα θα πρέπει να προτρέπει τον σύντροφο της να κάνει τακτικά εξετάσεις. Είναι γνωστό, ότι η μεγάλη πλειοψηφία των ανδρών δεν κάνει εξετάσεις παρά μόνο αν “πιεστεί” από τη σύντροφό του.
10. Πώς μπορώ να κάνω επαρκή πρόληψη για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα?
Το εμβόλιο είναι απαραίτητο για την πρόληψη κατά του ιού των κονδυλωμάτων, όμως η χορήγηση του δυστυχώς βρίσκεται σε χαμηλά ποσοστά στην Ελλάδα. Για τα υπόλοιπα νοσήματα πρέπει να γίνεται προσεκτική επιλογή συντρόφου, μόνιμος ερωτικός σύντροφος, χρήση προφυλακτικού κλπ.
Ο γυναικολόγος παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο με τις γνώσεις, την εμπειρία και τις συμβουλές του. Ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή που η ερωτική δραστηριότητα των κοριτσιών ξεκινά από όλο και μικρότερη ηλικία, ο συμβουλευτικός ρόλος του γυναικολόγου είναι επιτακτικός από νεαρή ηλικία για να προλάβουμε επίπονες καταστάσεις για την έφηβη και την οικογένεια της.